بهره برداری ونگهداری سیستم
بهره برداری و نگهداری سیستم
انتخاب و طراحی صحیح سیستم آبیاری تحت فشار متناسب با شرایط خاک، گیاه، آب و ... و نیز نصب و اجرای دقیق آن از اولین گامهای موثر در موفقیت و رسیدن به نتایج مطلوب میباشند. نکته قابل توجه اینکه بهره‌برداری اصولی از سیستم و نگهداری صحیح از بخشهای مختلف آن از مسائلی هستند که بایستی در طول مدت عمر پروژه بطور مستمر ادامه داشته باشند. هرگونه سهل‌انگاری و بی‌دقتی حتی در یک مقطع زمانی کوچک باعث فاصله گرفتن از اهداف آبیاری و در نتیجه غیر اقتصادی شدن پروژه خواهد گردید. ماهیت مسائل بهره‌برداری و نگهداری بگونه‌ای است که مرز کاملا مشخصی را نمیتوان بین آنها قائل شد و آنچه مسلم است رعایت اصول بهره‌برداری سیستم موقعی موثر واقع میشوند که کلیه دستورالعملهای نگهداری رعایت شده باشند و بالعکس. بطور کلی هدف دستورالعملهای نگهداری از سیستم ارائه تمهیدات و توصیه‌هایی است که به کار بردن آنها باعث حفظ کارآیی بخشهای مختلف سیستم برای مدت طولانی خواهد شد. مسائل نگهداری از یک سیستم را بطور کلی به دو بخش عمده زیر میتوان تقسیم نمود:
ü نگهداری در طول فصل آبیاری
ü نگهداری در خارج از فصل آبیاری
دستورالعمل بهره برداری از شبکه آبیاری
به منظور استفاده صحیح از شبکه آبیاری کلاسیک ثابت در این طرح در دوران بهره برداری دستورالعملی تهیه شده است تا آبیاران با مطالعه آن و با آشنایی کامل با بخشهای مختلف سیستم آبیاری، نسبت به راه اندازی و رفع مشکل اقدام نمایند و در صورت بروز مشکل جدی مسئول بهره برداری را مطلع نمائید تا قطع آبیاری سبب ایجاد خسارت به محصول نگردد.
ü جابجایی آبپاشها و باز و بسته نمودن شیر فلکه ابتدای بال آبیاری
ü کنترل عملکرد شیر فلکه های لوله اصلی ، نیمه اصلی و آبرسانها
ü عملیات شستشوی خطوط لوله اصلی و نیمه اصلی و بالها در ابتدای فصل آبیاری با هماهنگی مسئول بهره برداری
ü بررسی و کنترل آبپاشها در حین کار و رفع اشکالات آن
ü بررسی وضعیت اقلیمی در حین آبیاری و در صورت مشاهده بارندگی و یا بادهای شدید قطع آبیاری تا پایان وضعیت ایجاد شده
ü جمع کردن آبپاشها و رایزرها در فصل استراحت و انبار کردن آنها
در یک خط لوله آبرسان همواره 50% آبپاشهای نصب شده، در حال کار و 50% در انتظار هستند. علت این امر این است که درصورتیکه دو آبپاش در مجاورت هم کار کنند احتمال ایجاد رواناب و یا چاله های آبی وجود دارد.
نکات ضروری قبل از شروع فصل آبیاری
· در صورتیکه قصد تغییر در زمان یا نوع کشت دارید برای تغییر برنامه آبیاری با کارشناس مشورت نمایید.
- پمپ و مسیر مکش آن قبل از راه اندازی بایستی با آب پر شود و در نتیجه هوای موجود در راه اندازی اولیه خارج شود.
- بر حسب وضعیت نصب پمپ پیچ های تخلیه را باز کنید تا آب از آن بیرون بزند.
- هیچگاه پمپ را بدون آب راه اندازی نکنید.
- تنها زمانیکه شیر فلکه خروجی بسته است پمپ را روشن کنید.
- وقتیکه پمپ به سرعت نامی خود رسید به آرامی شیر فلکه خروجی را باز کنید تا پمپ از هر نظر به نقطه کار مناسب خود برسد.
- مهره ماسوره ها را سفت نموده و شیر فلکه ها، شیرهای ساده و اتوماتیک را ببندید.
- از سالم بودن فشارسنج ها اطمینان حاصل کنید.
- فشار آب در قسمتهای مختلف دستگاه را در حد توصیه شده تنظیم نمایید. این کار بوسیله کم یا زیاد کردن شیر فلکه اصلی انجام می شود.
- کلیه لوله ها، واشرها و لاستیکهای آب بندی را بازدید نموده و در صورت نیاز تعمیر یا تعویض نمایید.
· اگر از استخر ذخیره آب برای آبیاری استفاده میشود بهتر است با قرار دادن صافی در مجرای خروجی آب، از ورود کاه و کلش و همینطور گل و لای به داخل لوله های مکش جلوگیری نمود.
· از برخورد اجسام و لباس افراد با قسمتهای متحرک دستگاه در حال کار، جلوگیری شود.
· ماهی یکبار، شیر فلکه انتهای لوله های فرعی را باز کرده و اجسام و رسوبات داخل لوله ها را خارج نمایید.
· فشار قسمتهای مختلف دستگاه را ماهی یکبار کنترل کرده و آنرا در حد توصیه شده، ثابت نگاه دارید.
· برای خاموش کردن پمپ شیر فلکه خروجی را بسته و اگر شیر یکطرفه در مسیر نصب شده باشد و فشار لازم وجود داشته باشد لزومی به بستن شیر فلکه خروجی نیست در این حالت موتور را خاموش کنید و مطمئن شوید تا سرعت پمپ به آرامی و بدون سر و صدا کاهش یافته و بایستد.
- نکات ضروری در پایان فصل آبیاری
· اگر در طول فصل آبیاری از آب شور استفاده شده است بهتر است در صورت امکان خاک را شستشو داد.
· اگر از آب استخر برای آبیاری استفاده می شود بهتر است به آب آبیاری، کلر هم اضافه نمود تا باکتریها از بین بروند.
· در صورت وجود املاح در آب آبیاری بهتر است برای از بین بردن رسوب داخل لوله ها از اسید رقیق استفاده کرد.
· لوله ها را در پایان فصل از آب خالی نمود. برای این کار لازم است شیر فلکه انتهای لوله ها، شیرهای ساده و اتوماتیک را باز و مهره ماسوره ها را شل نمود. موتور پمپ یا الکتروپمپ را سرویس نموده و قسمتهای خراب آنرا تعمیر و تعویض نمود.
· سیم کشی ها را بازدید کرده و در صورت نیاز تعمیر نمود.
· برای جلوگیری از یخ زدگی و سایر صدمات، اطراف شیر فلکه و شیرهای اتوماتیک را با پارچه پوشانید.
· اگر پمپ برای مدت طولانی کار نخواهد کرد، شیر فلکه واقع در مسیر مکش را ببندید.